Onze Lieve Vrouweplein

Het Onze Lieve Vrouweplein is een plein in het centrum van Maastricht. Het plein ligt in het oudste deel van de stad, net buiten het laat-Romeins castellum. Het plein dankt zijn naam aan de Onze-Lieve-Vrouwebasiliek, die met haar massieve westwerk het plein domineert. Het Onze Lieve Vrouweplein is vooral bekend vanwege de kapel van de Sterre der Zee en het grote aantal horecaterrassen.GeschiedenisArcheologische opgravingen hebben aangetoond dat zich op een diepte van 4 tot 6 meter onder de bestrating van het Onze Lieve Vrouweplein restanten van Romeins Maastricht bevinden. Na de sloop van het oude hotel Derlon begon in 1983 onder leiding van de Maastrichtse stadsarcheoloog Titus Panhuysen een uitgebreid bodemonderzoek. Op het terrein werd onder andere een ommuurd heiligdom met delen van de Jupiterpijler van Derlon uit de tweede eeuw na Chr. gevonden. Ook werden muren en grachten van het laat-Romeins castellum van Maastricht uit ca. 333 na Chr. aangetroffen, alsmede een deel van de westelijke toegangspoort van het castellum. Deze opgravingen zijn bewaard gebleven in de Museumkelder Derlon, in het souterrain van het gelijknamige hotel. Al in het begin van de 20e eeuw was in de pandhof van de Onze-Lieve-Vrouwekloostergang een rond torenfundament aangetroffen, dat echter pas veel later als een deel van de Romeinse versterking kon worden geduid. Aan de zuidzijde van het plein, waar ooit de broodfabriek Mabro stond, werd in 1981-82 het zuidelijk deel van de 6 meter brede gracht gevonden, die om het Romeinse fort liep. Iets ten noorden van het terrein, vlak bij de zuidgevel van de kerk, werd de zuidwestelijke hoektoren van het castellum opgegraven.